Willy Alferink is één van de deelnemers aan de Kunstmarkt Haaksbergen 2023. De in Lochem woonachtige kunstenaar noemt zichzelf een porselijmer.
Haaksbergen heeft een rijk en divers aanbod aan kunst en cultuur. Hier kan nieuw talent zich ontwikkelen, waar steeds meer Haaksbergenaren en bezoekers in ons dorp van genieten. De cultuurmakers en kunstenaars hebben allemaal hun eigen verhaal, maar vooral werken ze vanuit een passie, die zichtbaar is in hun kunstwerken.
Willy Alferink is één van die kunstenaars met wie het gemakkelijk en vooral gemoedelijk praten is. Al meteen begint hij in zijn mooi en modern ingerichte woning in Lochem over een eerder interview, dat in de zomer van 2022 geplaatst werd in Roalter Wind (een glossy, die niet glimt!). Hij is immers geboren in Heeten (gemeente Raalte). In 1952 om precies te zijn en deel van een gezin met 8 kinderen.
Zijn ouders hadden een galanteriënwinkel en al snel voelde Willy wel iets voor deze winkel. Na de lagere school ging hij naar de Lagere Detailhandelsschool (LDS) in Zwolle. Maar er zat meer in, vonden ook zijn ouders en dus ging Willy daarna naar de MDS en slaagde daarvoor in 1973. Zijn aanvankelijke ambitie was het vak van etaleur, maar daar moest een streep doorheen, omdat zijn vader erg ziek werd. Ook het aanvankelijke plan om eerst na de MDS nog een jaar stage te lopen ging niet door, er leek dus voor Willy geen andere weg open te zijn dan de rol van zijn vader in de winkel over te nemen.
In 1976 overleed zijn vader op 62-jarige leeftijd. Willy heeft tot 1980 met zijn moeder ‘de winkel gedaan’. Daarna deed hij dat met de hulp van zijn zus tot en met eind 2000 en toen kwam zijn partner Tejo erbij. De volgende 12 jaar deden ze samen de winkel.
Tejo? Willy vond de naam Theo niet zo leuk en besloot er in 1979 al Tejo van te maken. Willy en Tejo hebben de cadeauwinkel nooit met tegenzin ‘gedaan’, al blijft de herinnering aan een gewapende overval (‘hij pakte mij vast, draaide mij om met mijn rug naar het raam en zette een pistool op m’n buik’, vertelt Willy nog met enige afschuw) scherp in het geheugen gegriefd. ‘Ik heb dus 40 jaar in de winkel gestaan’, benadrukt hij. We hebben alle dagen met ontzettend veel plezier de winkel samen gerund.
Missie en partnerschap
Willy en Tejo zijn inmiddels al bijna 44 jaar samen. ‘Ik was net 60 geworden en we konden stoppen, we hadden goed voor onze oude dag gespaard. We hebben de winkel annex postagentschap gesloten in 2013. Waarom zou je nog doorgaan? Ik kon de tijd tot aan mijn AOW goed overbruggen.
Al toen we de winkel nog hadden, begon het bij mij een beetje te kriebelen. Ik was in 1995 al begonnen met het maken van pasteltekeningen in de avonduren. Ik was een autodidact, dat ben ik trouwens nog steeds! Ik heb altijd overal (ook in musea) mijn ogen goed de kost gegeven, maar heb ook veel gezien op en geleerd van bijvoorbeeld YouTube.
Van 2013 tot en met 2015 hebben we in het leegstaande winkelpand een expositieruimte ingericht en veel lokale kunstenaars uitgenodigd om te exposeren. Vanuit Heeten was er vanuit de bevolking niet zoveel belangstelling, het stelde allemaal niet zoveel voor, terwijl ons expositiehuis heel modern en sfeervol was ingericht.
Ik zelf ben verder gegaan met schilderijen met acrylverf. Ik wil in de eerste plaats altijd mijzelf verrassen en verwonderen en het daarna graag overbrengen op anderen. Ik heb een enorme scheppingsdrang en ik heb geen ‘zittend gat’, ik kan moeilijk niets doen. Ik wil creëren. Dat is eigenlijk mijn missie: creëren of scheppen en vervolgens wil ik de bezoeker verrassen en verwonderen. Of dat in de genen zit weet ik niet, ik heb het altijd gehad ‘iets met de handen willen maken’.
Zijn partner Tejo houdt ook van Kunst en staat achter de scheppingsdrang van Willy. ‘Hij helpt mij altijd met het uitzoeken van de kunstwerken, die naar een kunstmarkt of kunstbeurs gaan bijvoorbeeld. Ik pak het dan wel zelf in, het zijn tenslotte mijn kindjes. Maar Tejo is er wel erg bij betrokken’.
Porselein sculpturen: zijn specialiteit
Even terug naar de winkel, ‘Wij hebben het geluk gehad, dat onze winkel naast de Plus Supermarkt gelegen was. De Plus had behoefte aan extra parkeerplaatsen en heeft toen ons pand gekocht. En gesloopt. We hadden wel een naam, de Heetenaren hebben het er nog steeds over, want ze missen onze winkel nog steeds. Daarom is het ook fijner om nu hier in Lochem te wonen, we zijn hier wat anoniemer.
In 2015 zijn we naar Lochem verhuisd en hier heb ik een atelierruimte gevonden in het ‘Stadshuus’, het huidige sociaal-cultureel centrum van Lochem. Hier heb ik anderhalf jaar mijn atelier gehad. Daarna heb ik mijn atelier aan huis gekregen.
In het ‘Stadshuus ‘ heb ik mijn allereerste porseleinsculptuur gemaakt. Iets daarvoor had ik een bezoek gebracht aan Galerie Lenten In Epse. De eigenaar was getrouwd met Gerda Havertong, onder meer bekend van SesamStraat. Daar zag ik een groot beeld van 2 meter hoog, gemaakt door Paul Reimert, helemaal beplakt met grote stukken van porseleinen kopjes. Maar ook kleine miniatuurtjes en kleine beeldjes.
Deze sculptuur heeft mij geïnspireerd. Maar ik heb van meet af aan een ander principe gehanteerd, ik wilde mij graag onderscheiden. Dus alle porselein, dat ik gebruik, komt uit de kringloopwinkels. Ik knip het porselein met een tang in heel kleine stukjes (sommige mensen denken dat ik het stuk gooi), zodat je niet meer kunt het zien waar het materiaal vandaan komt. En ik gebruik heel weinig voeg, je mag niet meer kunnen zien wat het materiaal oorspronkelijk geweest is. Maar ik benadruk: ik wil alleen werken met afgedankt materiaal, ik streef duurzaamheid na. Dit wordt ook wel ‘recycle kunst’ genoemd.
Ik maakte ook wel sculpturen van andere materialen, maar momenteel maak ik alleen de porselein sculpturen. Ik ben gestopt met het maken van schilderijen. Tot 8 september hangen er 11 schilderijen en 10 sculpturen (ouder werk) in het gemeentehuis in Wijhe. En alles is daar te koop voor een zacht prijsje.
Porselijmen en piepschuim
Willy noemt zijn zelf ontwikkelde techniek ‘porselijmen’ en hij vindt zijn vondst om zichzelf ‘porselijmer’ te noemen ook best bijzonder. Zelfs op zijn visitekaartje staat deze tekst ‘Ik ben een porselijmer’. ‘Ach’, zegt hij, ‘mensen mogen mijn werk best mozaïek noemen, maar dat is het dus niet. Mozaïeken is totaal iets anders, kijk maar eens goed en dan zie je het met eigen ogen. Mijn stukjes porselein zijn soms zo klein, dat ik ze niet met de hand kan verwerken, maar een pincet nodig heb. Verder gebruik ik altijd polystyreenschuim (ook wel piepschuim genoemd).
Het meeste haal ik van de stort, maar ook verpakkingsmateriaal is vaak goed te gebruiken. Een enkele keer kan ik één stuk polystyreenschuim gebruiken als basis voor een heel beeld. Maar soms bouw ik ook wel een basisvorm uit allerlei losse onderdelen. Het is een soort beeldhouwen met piepschuim, de vorm ontstaat door schaven, snijden en raspen.
Als de vorm klaar is, gaat er glasvezeldoek en kunsthars overheen, om zo de buitenkant te verharden. Dan gaan er nog 2 lagen gesso (hechtingsmiddel) overheen om een betere hechting te bereiken. Tenslotte wordt de vorm gladgeschuurd, daar is altijd wel even tijd voor nodig. Daarna zet ik het lijnenspel erop en bepaal waar welke kleuren komen. Op iedere sculptuur verwerk ik drie porseleinen oortjes en mijn initialen WA in porselein. De 3 oortjes zijn mijn ‘handtekening’.
Gemiddeld werk ik een maand of drie aan één sculptuur. Tenslotte wordt de sculptuur ingevoegd en gepoetst.’
Dikwijls hoort Willy de opmerking : Ik ken niemand die dit ook maakt. ‘Nee ik ook niet’, zegt hij. ‘Ik ben denk ik de enige en dat is heel bijzonder’.
Kunstmarkten
Willy Alferink staat straks in Haaksbergen (23 juli 2023) niet voor de eerste keer op een kunstmarkt. Hij was erbij in onder meer Dalfsen, Ootmarsum, Enschede, Diepenheim, Amsterdam, Reijmerstok, Bathmen, Goor en meer. . . maar een grote kunstbeurs in 2021 in Gorinchem staat het scherpst in zijn geheugen gegrift: hij won daar (uit 185 exposanten) de eerste prijs met zijn porselein sculpturen, die door zowel het publiek als door de 10-koppige vakjury werd toegekend. Daarbij streden kwalificaties als originaliteit, uniek vakmanschap en passie om de voorrang.
Hij benadrukt tenslotte nog, dat hij van elke sculptuur maar één exemplaar maakt. ‘Elke sculptuur is uniek en altijd handgemaakt. Willy maakt ook sculpturen in opdracht. Twee grote sculpturen staan in Gronau (Duitsland), maar ook voor een bedrijf heeft hij vijf sculpturen van 2 meter hoog mogen maken, waar hij 15 maanden aan gewerkt heeft. ‘Dat was heel toevallig’, zegt hij ‘ik stond op een kleinschalige en gezellige kunstmarkt in Goor, toen die mensen langs kwamen en drie sculpturen kochten voor hun privéwoning. Maar al snel volgde er toen die opdracht van de 5 sculpturen voor hun bedrijf’. Oh ja. . . neem alvast een kijkje op zijn website en laat je verrassen.
Interview en tekst: Ton van Rijswijk
Eindredactie: Michel van der Voort
Een productie van RTV Sternet
Kijk voor meer informatie op de website van Willy Alferink
Kijk voor meer cultuurmakers op de website van de Cultuur Coalitie Haaksbergen
Kijk voor meer informatie op de website van de Kunstmarkt Haaksbergen